Điểm Khác Nhau Giữa Mâm Cúng Đầy Tháng Thôi Nôi
Điểm Khác Nhau Giữa Mâm Cúng Đầy Tháng Thôi Nôi
Cúng đầy tháng, thôi nôi và cúng mụ là những nghi lễ quan trọng, đánh dấu những bước ngoặt trong đời của bé. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu hết được sự khác biệt trong các nghi lễ này. Bài chia sẻ hôm nay sẽ giúp bạn phân biệt được cũng mụ, cúng đầy tháng và thôi nôi khác nhau thế nào, qua đó hiểu rõ thêm về ý nghĩa và nghi thức của mỗi lễ.
Nội dung chính
Lý giải cúng Mụ, cúng đầy tháng, thôi nôi khác nhau như thế nào?
Để nắm được sự khác nhau của ngày đầy tháng, thôi nôi và cúng Mụ chúng ta cùng nhau tìm hiểu cụ thể về các lễ cúng nhé.
Cúng đầy tháng
Thời điểm tổ chức
- Cúng đầy tháng được tổ chức khi bé tròn 1 tháng tuổi tính theo lịch âm.
- Theo kinh nghiệm truyền thống: Căn cứ trên nguyên tắc "gái lùi hai, trai lùi một" (nghĩa là ngày cúng đầy tháng của bé gái lùi 2 ngày, bé trai lùi 1 ngày so với ngày sinh âm lịch).
Tham khảo:
- So sánh cách tính ngày đầy tháng bé gái và bé trai?
- Chuẩn bị mâm lễ cúng đầy tháng bé trai miền bắc và miền nam đơn giản
Ý nghĩa
- Là nghi lễ thông báo sự chào đời của bé với gia tiên, thần linh.
- Tạ ơn 12 Bà Mụ cùng Bồ Tát, những vị thần linh bảo hộ đã giúp bé ra đời suôn sẻ.
- Cầu mong bé mạnh khoẻ, bình an và có nhiều thành công trong cuộc sống tương lai.
Lễ vật cần chuẩn bị
Mâm lễ cúng đầy tháng có hai thành phần chính:
Mâm lễ cúng 12 Bà Mụ (tượng trưng cho 12 người đã nuôi dưỡng bé trong bụng mẹ):
- 12 chén chè (miền Bắc hay dùng chè hoa cau, miền Nam dùng chè đậu trắng hoặc chè trôi nước).
- 12 đĩa xôi gấc (tượng trưng cho sự no đủ).
- 12 chén xôi nhỏ (ở một vài vùng có cả xôi cúng).
- 12 đĩa bánh (bánh hỏi, bánh bò, bánh chín tầng mây).
- 12 chén nước, 12 cây đèn, 12 bó nhang.
- 12 cái chén, dĩa, đũa
Mâm lễ cúng Đức Ông
- 1 con gà luộc
- 1 đĩa xôi gấc hoặc xôi đậu xanh.
- 1 nồi chè to.
- 1 đĩa hoa ngũ quả.
- 1 bình rượu, 1 ly nước lọc.
- 1 lọ hoa nhỏ, 1 đôi đũa hoa.
Nghi thức đặc biệt
- Mở cửa (bắt miếng): Cha mẹ dùng cành hoa (chủ yếu là hoa cúc) quơ trước mũi bé, niệm câu cầu chúc tốt lành kiểu "Mở cửa ra cho có nụ có bông, mở cửa ra có kẻ thương người yêu mến".
Cúng thôi nôi
Thời điểm tổ chức
- Cúng thôi nôi là như thế nào? Thôi nôi được tổ chức khi bé tròn 12 tháng tuổi (1 năm) tính theo lịch âm.
Ý nghĩa
- Đánh dấu sự chuyển mình quan trọng của bé, bước từ thời kỳ bào thai đến tuổi biết đi.
- Tạ ơn thần linh, gia tiên và cầu mong bé trở lên mạnh khoẻ, ngoan ngoãn.
- Khi bé tròn 1 tuổi, gia đình xem đây là một cột mốc quan trọng.
Lễ vật cần chuẩn bị
Mâm cúng thôi nôi tuy đơn giản hơn so với đầy tháng, tuy nhiên cũng đầy đủ các lễ vật quan trọng, như:
- Mâm ngũ quả
- Hoa tươi
- Nhang trầm
- Đèn cầy
- Rượu, mồi
- Giấy cúng
- Chè, rượu, nước
- Trầu têm
- Xôi, chè
- Gà luộc hoặc trứng luộc
- Bánh ngọt nhỏ chúc mừng sinh nhật bé
- Các đồ vật do bé chọn, tượng trưng cho nghề nghiệp sau này của bé (ví dụ: sách, vở, máy vi tính, micro, . ..)
Nghi thức đặc biệt
Bé chọn nghề (học nghề): Một mâm đồ dùng được bày ngay trước mặt bé, tượng trưng cho từng nghề nghiệp sau này. Bé chọn thứ nào đầu tiên thì được cho rằng sẽ có thiên hướng theo nghề đó. Ví dụ:
- Bút, truyện: Học sinh khéo tay, làm nghề cô giáo, hoạ sĩ.
- Bạc, vàng: Thông minh, buôn bán giỏi.
- Bàn phím: Làm lập trình viên.
- Chuột, bàn phím: Làm dân công nghệ.
Tham khảo:
- Mâm cúng thôi nôi bé gái gồm món gì? từ A – Z]
- Chuẩn bị mâm cúng thôi nôi bé trai gồm món gì? Chi tiết và đầy đủ nhất?
Cúng Mụ
Thời điểm tổ chức
Cúng Mụ không chỉ diễn ra vào đầy tháng và thôi nôi mà còn có các dấu mốc khác nhau:
- Khi bé 3 ngày tuổi (lễ cúng "mở mắt ").
- Khi bé 100 ngày tuổi.
- Khi bé 1 tuổi (thôi nôi).
Ý nghĩa
- Tạ ơn các bà mụ: Ý nghĩa chính của cúng mụ là nhằm tạ ơn các bà mụ đã tạo ra em bé và chở che bảo vệ bé xuyên suốt hành trình khôn lớn.
- Cầu mong sự bảo vệ: Cúng mụ cũng là cơ hội để cầu mong các bà mụ sẽ luôn bên bé, bảo vệ và giúp đỡ bé trên mọi nẻo đường đời.
Lễ vật
Lễ vật cúng mụ có thể khác nhau tuỳ thuộc theo mỗi lễ cúng và phong tục của mỗi gia đình. Tuy nhiên, thông thường có các lễ vật đơn giản sau:
- 12 chén chè, 12 đĩa xôi, 12 chén nước, 12 đĩa vàng mã, nhang, đèn, trầu cau. ..
- Mâm lễ cúng Đức Ông: Gà luộc, xôi, trầu cau, rượu. ..
Nghi thức đặc biệt
- Gia đình khấn vái và cầu mong những điều tốt lành đối với bé.
- Đốt vàng mã và tạ lễ sau khi hoàn tất nghi thức.
Sự khác biệt giữa cúng mụ, đầy tháng và thôi nôi
Ngày lễ đầy tháng, thôi nôi và cúng Mụ đều là những ngày lễ quan trọng đánh dấu những ngày tháng đầu đời của bé. Tuy nhiên, 3 ngày lễ ngày cũng có sự khác nhau giữa mục đích và ý nghĩa tổ chức, cũng như cách chuẩn bị lễ vật. Dưới đây là bảng tổng hợp sự khác nhau của cúng Mụ, cúng đầy tháng và thôi nôi giúp mọi người dễ dàng hiểu nhất.
Tiêu chí | Cúng đầy tháng | Cúng thôi nôi | Cúng Mụ |
Thời gian | Bé tròn 1 tháng tuổi | Bé tròn 12 tháng tuổi | Khi bé đạt các mốc quan trọng (3 ngày, 1 tháng, 100 ngày, thôi nôi…) |
Ý nghĩa | Tạ ơn thần linh, Bà Mụ, Đức Ông đã bảo vệ bé | Đánh dấu bé tròn 1 tuổi, chúc bé lớn lên mạnh khỏe | Cúng 12 Bà Mụ đã nặn ra hình hài bé |
Lễ vật chính | Xôi chè, gà luộc, mâm cúng gia tiên, vàng mã | Xôi chè, gà luộc, thêm nghi thức chọn nghề | Xôi chè, vàng mã, gà luộc (đơn giản hơn) |
Nghi thức đặc biệt | Khai hoa, đặt tên cho bé | Chọn nghề, cắt tóc máu (ở một số nơi) | Chỉ cúng đơn giản, không có nghi thức đặc biệt |
Qua những thông tin cung cấp trên đã giúp các gia đình hiểu rõ hơn về ngày cúng mụ, cúng đầy tháng và thôi nôi khác nhau như thế nào. Dù có sự khác biệt về thời điểm và nghi thức, cả ba nghi lễ này đều mang ý nghĩa thiêng liêng, thể hiện sự trân trọng của gia đình đối với con trẻ. Gia đình có thể tổ chức đơn giản hoặc đầy đủ tùy điều kiện, miễn sao giữ được tinh thần của truyền thống.